5.1 Financiën en belastingen

De algemene uitkering betreft een algemeen dekkingsmiddel en is  vrij besteedbaar. Dit betekent dat de dekking niet automatisch bestemd is voor de beleidsprogramma's. Geld voor nieuwe taken kan, mits volledig onderbouwd, toegekend worden aan de programma's, maar kan ook als algemeen dekkingsmiddel aangewend worden. De algemene uitkering staat als baat altijd op het programma 5.1 Financiën en Belastingen. De corresponderende lasten staan in de beleidsinhoudelijke programma's.
Voor specifieke uitkeringen worden de budgetten altijd toegekend aan de programma's. Specifieke uitkeringen staan zowel qua baten als qua lasten bij de beleidsprogramma's.
Met ingang van 2020 zijn de taakmutaties uit de tussentijdse circulaires (t/m de septembercirculaire 2020) als begrotingswijziging verwerkt in de begroting. De baten zijn in het  programma 5.1 opgenomen, daar waar er lasten tegenover staan, zijn die terug te vinden in de beleidsinhoudelijke programma's.
Per saldo leiden de circulaires tot een positief effect op de jaarschijf 2020. In verband met de Coronacrisis zijn de accressen met ingang van de septembercirculaire 2020 bevroren voor de jaarschijven 2020 en 2021. De hogere accressen over 2020 (€1,8 mln.) en 2019 (€ 0,1 mln.) gemeld in de zomerrapportage 2020 veranderen dan ook niet. De september- en decembercirculaire hebben geleid tot een hogere bijdrage aan (nieuwe) taakmutaties € 8,3 mln. (Zomerrapportage € 6,0 min). De taakmutaties tot en met de septembercirculaire 2020 zijn n.a.v. het raadsvoorstel 1371129 verwerkt in de jaarschijf 2020 en zijn terug te vinden in de desbetreffende programma's. De bijdragen vanuit het Rijk inzake de Coronamaatregelen (1e tranche € 3,9 mln. en 2e tranche € 2,4 mln. exclusief TOZO) zijn tevens meegenomen in de baten.
Het resterende saldo van € 1,79 mln. betreft de accressen en algemene (landelijke) ontwikkelingen. De verwachte landelijke én Amersfoortse groei in de septembercirculaire 2019 (€ 1,8 mln.) is neerwaarts bijgesteld in de meicirculaire 2020 (€ 1,9 mln.). Dit komt door een krimp in de landelijke en Amersfoortse aantallen.

Opschorten opschalingskorting 2020
Het kabinet heeft de opschalingskorting voor de jaren 2020 en 2021 opgeschort. Dat betekent een incidentele meevaller van € 0,6 mln. in 2020 en € 1,5 miljoen in 2021. De meevaller voor de jaarschijf 2021 is verwerkt in de begroting 2021-2024. De meevaller voor 2020 was al gemeld in de Zomerrapportage 2020.

BTW compensatiefonds
In de septembercirculaire 2020 is de raming van de ruimte onder het plafond van het BTW-compensatiefonds opgenomen voor 2020. Op basis van de huidige inzichten bedraagt de ruimte onder het plafond van het BCF € 96 miljoen. Ons aandeel daarin bedraagt € 0,8 mln. Bij de begroting 2020 hebben we, conform de adviezen van het ministerie van BZK, geen rekening gehouden met de ruimte onder het plafond van het BCF. Dit is dus een meevaller van € 0,8 mln. voor de jaarrekening 2020.

Accres ( september 2019 & mei 2020)
Het accres van het gemeentefonds kent in de septembercirculaire 2019 en de meicirculaire 2020 een positieve ontwikkeling voor Amersfoort ter grootte van ongeveer € 1,8 miljoen. De stijging van de rijksuitgaven liggen hier ten grondslag aan. Het accres over 2019 is definitief hoger vastgesteld door hogere rijksuitgaven dan eerder verwacht. Dit leidt tot een positieve ontwikkeling van ongeveer € 0,1 miljoen.
Na het opstellen van de begroting 2020 is de septembercirculaire 2020 uitgekomen, vandaar dat er in de begroting 2020 geen rekening is gehouden met deze voordelen. In verband met de coronacrisis heeft het Rijk besloten de accressen 2020 en 2021 niet meer aan te passen.
Bovenstaande ontwikkelingen hebben een structureel karakter. In de begroting 2021 zijn deze mutaties reeds meegenomen.

Afrekening oude jaren 2018 en 2019
Het voordeel van de afrekening over 2018 en 2019 komt door een hogere uitkeringsfactor. Dit werd met name veroorzaakt door de landelijke daling van de bijstandsgerechtigden in die jaren.

Actualisatie inkomensmaatstaven
Bij het opstellen van de begroting 2020 in mei 2019 is uitgegaan van de, op dat moment, meest actuele gegevens over de WOZ-waarden: dit waren de gegevens over 2018. Bij het opstellen van de jaarstukken 2020 blijkt dat onze WOZ-waarden beduidend hoger liggen dan eerder geraamd. Omdat de WOZ-waarden als een aftrekpost in de verdeling van het gemeentefonds zitten, leidt dit tot een tegenvaller van € 2,34 miljoen in de jaarrekening 2020.

Taakmutaties decembercirculaire
De baten van deze taakmutaties uit de decembercirculaire staan in programma 5.1; de eventuele lasten zijn in de betreffende (deel)programma’s opgenomen.
2.1.4 Beschermd wonen
Vrouwenopvang                                       € 0,13 mln.
IU Beschermd wonen                                € 0,11 mln.
Overige kleine mutaties                             € 0,05 mln.
5.1 Financiën en belastingen
Faciliteitenbesluit opvangcentra                  € 0,1 mln.

Coronamaatregelen decembercirculaire
De baten van deze taakmutaties uit de decembercirculaire staan in dit programma (5.1); de eventuele lasten zijn in de betreffende (deel)programma’s opgenomen.
2.1.3  Specialistische zorg
Continuïteit van zorg
2.1.6 Werk en inkomen
Aanvullende pakket reïntregratiekosten
Bijzondere bijstand

WOZ-bezwaren
Er was een forse stijging van het aantal bezwaren m.b.t. de WOZ-waarde. Met name het afhandelen van de bezwaren, die worden ingediend door No Cure No Pay bureaus kostten veel tijd. Hiervoor is extra ingehuurd om alle bezwaren tijdig te kunnen afhandelen. Daarnaast moeten, bij het toekennen van het bezwaar, ook de proceskosten hiervan vergoed worden door de gemeente. Dit was reeds gemeld in de Zomerrapportage.

Project van m3 naar m2
Met ingang van 2022 is het wettelijk verplicht om van alle objecten de oppervlakte te registreren en op basis van de oppervlakte te gaan taxeren (en niet meer op basis van inhoud). Hiervoor was het noodzakelijk om diverse aanpassingen aan o.a. werkprocessen en systemen te doen. Dit was reeds gemeld in de Zomerrapportage.

Leges tijdelijk gebruik gemeentegrond
De legesopbrengsten voor tijdelijk gebruik gemeentegrond zijn hoger dan begroot. Een deel van de leges over 2019 is in 2020 in rekening zijn gebracht. Tevens zijn er een aantal grotere bouwprojecten geweest, waardoor de legesopbrengst hoger is uitgevallen.

Afvalstoffenheffing
Voor de afvalstoffenheffing is een lagere opbrengst dan begroot. De daadwerkelijke uitbreiding aan huishoudens is lager uitgevallen dan eerder was ingeschat bij de tariefberekening.

Onroerende zaakbelasting
De daadwerkelijke opbrengst OZB laat een positief saldo zien van € 121.000. Door een aanvullende dotatie van € 700.000, waarvan € 266.000 als gevolg van de coronacrisis, aan deze Voorziening Dubieuze Debiteuren ontstaat er per saldo een negatief resultaat van € 579.000 in 2020. De coronacrisis maakt de betalingspositie van particulieren en bedrijven onzekerder. Mede als gevolg hiervan was het noodzakelijk om de voorziening te verhogen.

Rioolheffing
De baten van de rioolheffing zijn hoger uitgevallen dan begroot. De reden hiervoor is dat de WOZ-waarden hoger zijn uitgevallen dan eerder ingeschat. Daardoor stegen de aanslagbedragen.

Belastingsysteem
De kapitaallasten zijn lager dan begroot. Dit komt doordat de aanschaf van het belastingsysteem (software) is doorgeschoven. Daardoor schuift de start van de afschrijving ook door. De investeringen zijn nog niet in gebruik genomen.

Ambtenaren Hypotheek
Structureel nadeel in de rente op ambtenaren hypotheken. In de zomerrapportage is er een nadeel van € 941.000 opgenomen. Deze is nu uitgekomen op € 1.005.000. De ambtenaren hypotheken portefeuille is met circa € 51 miljoen afgenomen sinds 2017.

Rente op de grondexploitatie
Het BBV schrijft voort dat er een aparte rente wordt berekend aan de Grondexploitatie. Vanuit de nacalculatie is de rekenrente lager dan begroot. Dit leidt in het taakveld Treasury tot een lagere opbrengst. Hier staat een evenredig voordeel tegenover in het Meerjaren Programma Grondexploitaties (MPG). In de zomerrapportage was de afwijking € 122.000.

Dividendopbrengsten
In 2020 is door Vitens geen dividend uitgekeerd. Van SRO is als gevolg van corona geen dividend ontvangen (nadeel van € 200.000). In tegenstelling tot de verwachting in de zomerrapportage is door BNG wel dividend toegekend, maar voor een lager bedrag dan begroot. Per saldo levert dit € 542.000 minder aan dividendopbrengsten op dan begroot (in de zomerrapportage gingen wij nog uit van € 880.000 minder aan dividendopbrengsten).

Rente
Nadeel in de rente op taakveld Treasury door het doorschuiven van investeringen naar volgende begrotingsjaren. Dit leidt op taakveld Treasury tot een nadeel en in de programma's tot een voordeel. Per saldo is dit budgettair neutraal voor de gemeentelijke begroting en jaarrekening. In de zomerrapportage hadden we hier nog geen zicht op.

Overig
Diverse kleine nadelen in de rentesfeer en kosten, zoals kosten betalingsverkeer en invorderingsrente.

In 2020 zijn de beschikbare middelen ter dekking van de uitbreiding van voorzieningen in Vathorst niet besteed. Deze uitbreiding zal de komende jaren worden gerealiseerd.

In november 2019, na het vaststellen van de begroting 2020-2023, is het raadsvoorstel "Reclame in de openbare ruimte" aangenomen. De verwerking van dit besluit in de begroting levert een incidenteel voordeel op van € 141.900 in 2020.

De post onvoorzien is niet gebruikt in 2020. Dit levert een incidenteel voordeel op.

In de ontwikkelovereenkomst met OBV is een bijdrage bovenwijkse voorzieningen afgesproken op basis van het aantal gerealiseerde woningen. Voor 2020 heeft dit een lagere opbrengst van € 213.000 ten opzichte van de begroting tot gevolg. Dit heeft te maken met de fasering die gewijzigd is o.a. door het toevoegen van de woningen bij Podium aan het plangebied van het OBV.

Diverse kleine mutaties.

Er zijn geen belangrijke afwijkingen te melden.