3. Lerende, werkende en dynamische stad

Inleiding
Amersfoort heeft als doel een dynamische en duurzame stad (en regio) te zijn. Het behouden en mogelijk vergroten van onze economische dynamiek is een onmisbare voorwaarde voor een aantrekkelijk woon-werk en leefklimaat waarin gezond stedelijk leven (groen, gezond en slim) centraal staat. Ook cultuur draagt bij aan de ontwikkeling van mensen, de economische vitaliteit en de aantrekkelijkheid voor bezoekers. Het onderwijs draagt bij aan het verhogen van gelijke kansen ook op de arbeidsmarkt. Onze sportvoorzieningen dragen bij aan ontmoeting en verbinding tussen Amersfoorters en ontwikkelen mee met de groei van onze stad. Het behoud van de cultureel en archeologisch erfgoed draagt bij aan het versterken van de historische identiteit en daarmee de aantrekkelijkheid van de stad.  
Het is belangrijk dat wonen en werken in evenwicht zijn, dat zoveel mogelijk Amersfoorters sporten en bewegen, dat er een toegankelijk aanbod van kunst en cultuur is, dat jongeren hun talenten kunnen ontwikkelen en hun kansen op de arbeidsmarkt vergroten. Dat betekent ook dat werken, sport en cultuur moeten meeontwikkelen met de groei van de stad.
Invloed Corona op de lerende, werkende en dynamische stad
De corona-pandemie heeft het afgelopen jaar grote impact gehad op Amersfoort. Juist de sectoren die bijdragen aan een lerende, werkende en dynamische stad zijn zwaar getroffen. Het sluiten van de horeca, de detailhandel, de culturele instellingen, het onderwijs en sportvoorzieningen had grote invloed op de Amersfoortse samenleving. Ook evenementen en zakelijke bijeenkomsten konden vanaf maart geen doorgang meer vinden. Amersfoort Onderwijsstad is een jaar uitgesteld ivm corona. We zagen hoe sectoren zich steeds moesten aanpassen; open, dicht, gedeeltelijk open. Daar zagen we ook het aanpassingsvermogen en de veerkracht in Amersfoort. Daar zijn wij trots op!
Hoe we uit deze pandemie komen is nog niet duidelijk. Hoeveel ondernemers houden het hoofd boven water, welke verschuivingen in werkgelegenheid gaan optreden, blijven we thuiswerken en wat doet dit met de behoefte aan kantoren. De sluiting van scholen leidt bij (sommige) leerlingen tot leerachterstanden die nog jarenlang kunnen doorwerken. En wat doet de corona crisis met jongeren die beperkt worden in hun ontwikkeling. Wat zijn de lange termijn effecten op de sportsector nu zij een deel van hun leden verliezen en horeca inkomsten moeten missen. Ook de effecten op langere termijn voor de cultuursector zijn onbekend; houden de culturele voorzieningen het hoofd boven water, blijft talent behouden of kiezen zij voor meer bestaanszekerheid in een andere sector en zullen de amateurkunstverenigingen op lange termijn financieel gezond blijven als ledenaantallen blijven teruglopen.
Economische vitaliteit
In 2020 is de Regionale Ontwikkelingsmaatschappij opgericht (ROM Utrecht Region) waarin we samen met partners werken aan een slimme, gezonde en groene regio. De ROM heeft het afgelopen jaar ruim 200 aanvragen voor leningen van totaal 20 miljoen toegezegd, dit versterkt het economische ecosysteem waar Amersfoort integraal onderdeel van uitmaakt.
Verder is de leegstand in de kantorenmarkt verminderd. We zien dat de interesse in het Stationsgebied groot blijft en de Hoef West minder aantrekkelijk lijkt. Wel zijn er in 2020 met inzet van het Amersfoort Business Team, drie vooraanstaande (hoofd)kantoren in Amersfoort geland, te weten Glaxo Smith Kline, Natuurmonumenten en Nouryon. De vraag naar kavels op bedrijventerreinen is groot. Afgelopen jaar is de eerste stap gezet richting het nieuwe bedrijventerrein Vinkenhoef door een start te maken met de planologische procedure.
Een goede aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt is belangrijk en is sinds de pandemie misschien wel nog belangrijker geworden. Met het toekomstfonds onderwijs arbeidsmarkt kunnen onderwijsinstellingen en Amersfoortse bedrijven subsidie aanvragen voor projecten waarmee de aansluiting van onderwijs op de praktijk wordt verbeterd. Daarnaast werken we met de regionale partners in de provincie Utrecht aan de realisatie van Human Capital Agenda.
Ook op het gebied van smart city is in 2020 progressie geboekt. In dat kader loopt het project SCOREwater waarin de steden Amersfoort, Barcelona en Göteborg zich samen met bedrijven en kennisinstellingen richten op het gebruik van technologie en digitale middelen bij het voorspellen van hevige regenbuien en het beperken van overstromingsschade. Verder zijn in onze regio veel bedrijven actief in het verzamelen en analyseren van geografische data. De gemeente steunt deze bedrijven door te onderzoeken hoe Amersfoort zich als geo-stad zich zo goed mogelijk kan ontwikkelen. Wij vinden het van belang dat we bij digitalisering ook de publieke waarden borgen. Daarom heeft de gemeente in 2020 positief gereageerd op een inwonersinitiatief voor het oprichten van een commissie die gaat meedenken over de ethische aspecten van digitalisering.
Circulariteit
In Amersfoort werken wij komend jaar aan de activiteiten die zijn benoemd in het Uitvoeringsprogramma Circulaire Economie 2019-2020. In dit plan is veel aandacht voor circulaire bouw en sloop. We maken gebruik van juridische en wettelijk mogelijkheden die ons geboden worden door een verlaging van de MPG (milieuprestatie gebouwen) voor de hele stad in te voeren om zo de milieuimpact van materialen te verkleinen. Zo is de MPG-norm (milieu profiel gebouwen) in Amersfoort officieel verlaagd naar 0,9. Ook werken we samen met ontwikkelaars om te komen tot een Convenant Duurzaam Bouwen voor Regio Utrecht.
Concreet nemen we met bedrijventerrein de Vinkenhoef deel aan een landelijke pilot over circulaire bedrijventerreinen. Voor De Hoef West is een Ontwikkelkader opgesteld met verdergaande circulaire ambities.
Rondom het project ‘Retourboulevard’ en het upcyclen en repareren van consumptiegoederen lopen er verschillende trajecten. Zo is het afgelopen jaar met en voor het netwerk van upcycle ondernemers en initiatieven in de stad wordt is een marketingstrategie uitgewerkt, waarin verschillende varianten aan bod komen, van fysiek tot digitaal.
Cultuur en evenementen
De uitvoering van het cultuurplan heeft het afgelopen jaar op een wat lager pitje gestaan. Het ondersteunen van de culturele sector was de eerste prioriteit in deze coronatijd. Ondanks de pandemie heeft de culturele sector zich ingespannen om toch nog enkele zaken aangepast door te zetten: struinen in de tuinen, Flashmobs van Dias Latinos, de Vliegende Hollader van Holland Opera. De meeste sport- en cultuurevenementen zijn echter afgelast of verplaatst. Wel zijn er zoals gebruikelijk subsidieaanvragen toegekend waarin we gekozen hebben om de meerjarige subsidie te verdelen over meer aanvragers zodat meer partijen in deze tijd ondersteuning genieten.
We keken in 2020 ook vooruit en werkten aan ambities uit het cultuurplan. Er werd een start gemaakt met het opstellen van een visie op de podiumkunsten, op initiatief van de podia in de stad. Ook werkten we samen met partners in de stad aan een versterking van het museale aanbod. Zo is Amersfoort in C plannen aan het ontwikkelen voor Museum Amersfoort NL, de doorontwikkeling van het huidige museum Flehite. Afgelopen jaar is besloten dat het mogelijk wordt de Armando collectie in bruikleen te geven. En we werken aan een duurzame invulling van het iconische Rietveldpaviljoen.
Monumentenzorg en archeologie
Er zijn passende nieuwe functies nodig om cultureel en historische erfgoed te behouden. Actuele ontwikkelings- en herbestemmingsopgaven zijn onder meer: Klooster Zuidsingel, Militair Hospitaal Hogeweg, Flakt-gebouw, Klooster Onze lieve Vrouw ter Eem, Mgr. Blom Stichting, huis Randenbroek, GGD-gebouw, Rietveldpaviljoen Zonnehof, Vinkenhoef, Industrieel Erfgoed langs de Eem. Ook de Volmolen kreeg een nieuwe bestemming en werd een katoendrukkerij. Speciale aandacht is er voor her- en nevenbestemming van religieus erfgoed, met de in 2020 opgestelde kerkenvisie.
Om ook de binnenstad te kunnen verduurzamen zijn de voorbereidingen getroffen om het zonnepanelenbeleid te actualiseren. Er is  inhoudelijke onderzoek gedaan, het participatietraject is opgestart. De besluitvorming zal in 2021 plaatsvinden.
Helaas was het centrum voor archeologie gesloten vanwege corona wel is er een publiekswebsite opgezet zodat de kennis over erfgoed toegankelijk blijft.
Sport
In 2020 is het sport- en beweegakkoord Amersfoort opgesteld samen met wel 80 deelnemers. Dit akkoord kent drie ambities: inclusief sport en bewegen, vitale sportaanbieders en van jongs af aan vaardig in bewegen. Dit akkoord sluit aan bij de ambities en doelstellingen van de nieuwe sportnota 2019-2024, net als het nieuw ontwikkelde uitvoeringsprogramma en de nieuwe subsidieregeling Sport en Bewegen die meer flexibel is en een snellere afhandelingstijd kent.
We zien in de coronatijd een betere samenwerking tussen de clubs waarbij men gebruik maakt van elkaars accommodatie. Om te bevorderen dat sportvoorzieningen zo multifunctioneel en intensief mogelijk gebruikt worden is een sportparkmanager aangesteld op twee sportparken. Ook is het sportaanbod verbreed en verbeterd door nieuwe sporten, nieuwe accommodaties en onderhoud en reparatie aan bestaande accommodaties.
Onderwijs en jeugd
Het inzetten op gelijke kansen in het onderwijs is belangrijk. In 2020 is gestart met de inzet van social workers op scholen om preventie te versterken en problemen vroegtijdig te signaleren en hulp te bieden. Daarnaast werken we aan het voorkomen van voortijdig schoolverlaten. Door gezamenlijke inzet van VO, MBO en gemeenten op het gebied van studiekeuze, stageplek, zorg in en om de school willen we voorkomen dat leerlingen uitvallen. Ook het toekomstfonds onderwijs-arbeidsmarkt draagt al eerder gemeld bij aan een betere aansluiting van onderwijs op de arbeidsmarkt. Afgelopen jaar zijn er acht projecten ondersteund waaronder de Lomans Academy, ITvitae en Railcenter. Ook is dit jaar subsidie verleend aan een samenwerkingsverband van Meander Medisch Centrum, ROC Midden Nederland, Beweging 3.0 en Philadelphia om leven lang ontwikkelen in de zorg te stimuleren.
Ook de relatie tussen onderwijs en zorg versterken we door ondersteuning en (specialistische) jeugdhulp aanvullend op het (passend) onderwijs ten behoeve van de ontwikkeling van een kind zoveel mogelijk gezamenlijk te organiseren. Hiervoor maken we werkafspraken met scholen, samenwerkingsverbanden, wijkteams (en andere verwijzers) en specialistische jeugdhulpaanbieders. We stemmen de besteding van onderwijs- en zorgmiddelen op elkaar af en organiseren waar nodig en mogelijk (specialistische) hulp op school of dicht bij school. Een voorbeeld is de samenwerking met het onderwijs en de Breed Spectrum Aanbieders (BSA) die is voorbereid in 2020 en heeft geleid tot de start van de OSJ (Onderwijs en Specialistische Jeugdhulp) in 2021; “Samen voor de ontwikkeling voor ieder kind op een passende plek’ op de basisschool GBS Regenboog, so Plevier en ’t Hooghe Landt College.