1. Duurzame en groeiende stad

Inleiding
De verduurzaming van Amersfoort in combinatie met de groei van de stad zien wij als de voornaamste opgaven voor de toekomst. Door beide opgaven zoveel mogelijk in samenhang op te pakken willen we ervoor zorgen dat er in Amersfoort op een verantwoorde en duurzame wijze vorm gegeven wordt aan de groei van de stad. Dat houdt in dat we oog hebben voor wat er met de groei van de stad óók geregeld moet worden: de bereikbaarheid, leefbaarheid en levendigheid van Amersfoort. Dat doen we op een zo duurzaam mogelijke manier, waarbij we tegelijkertijd werken aan de opgave om een energieneutrale stad te worden.

Duurzaamheid en de energietransitie
Als het gaat om de verduurzaming van Amersfoort doen we dat op verschillende manieren. We werken aan de energietransitie, zetten in op circulaire economie, duurzame mobiliteit en klimaatadaptatie en zorgen ervoor dat ons eigen huis op orde is. Dat doen we heel praktisch en concreet, bijvoorbeeld door inwoners met het energieloket en de subsidieregeling groene daken te inspireren, verleiden en ondersteunen bij het verduurzamen van hun woning. Daarnaast zorgen we voor de kaders voor de transitie naar duurzame warmte, o.a. met het opstellen van de Transitievisie Warmte. Een belangrijke voorwaarde voor een succesvolle energietransitie, en meteen ook een lastige, is de betaalbaarheid ervan. Zo was het het afgelopen jaar een tegenvaller dat de subsidie die wij hadden aangevraagd in het kader van het Proeftuinprogramma Aardgasvrije Wijken (PAW) niet is toegekend. We verkennen nu op welke manier we de wijk Schothorst-Zuid alsnog aardgasvrij kunnen maken, en op welke manier hiervoor een betaalbare businesscase gemaakt kan worden. Het issue van betaalbaarheid speelt bijvoorbeeld ook bij de verduurzaming van onze eigen gemeentelijke gebouwen. Daarvoor presenteerden we in 2020 een Routekaart en uitvoeringsplan. Vanwege beperkte financiële dekking pakken we dit gefaseerd aan.
In 2020 gingen we o.a. aan de slag met de subsidie vanuit de Regeling Reductie Energiegebruik (RRE) en de Regeling Reductie Energiegebruik Woningen (RRWE), waarmee energieadviezen aan huishoudens gegeven wordt. Samen met de regio deden we een eerste bod richting Rijk gedaan in het kader ven de Regionale Energiestrategie (RES). Met behulp van de Amersfoortse definitie van energieneutraal en de leidraad duurzame nieuwbouw formuleerden we onze uitgangspunten voor duurzame nieuwbouw. Met o.a. deze hulpmiddelen trachten we in een zo vroeg mogelijk stadium van gebiedsontwikkelingen na te denken over hoe duurzaamheid en klimaatadaptatie daarin vorm krijgen.

Stedelijk beheer/milieu
De verduurzaming van onze stad pakken we ook aan door te werken aan een circulaire, schone stad. Dat doen we bijvoorbeeld door ons restafval zoveel mogelijk te reduceren en grondstoffen apart in te zamelen. Daarbij werken we aan het voorkomen van bijplaatsingen bij containers en hebben we verkend op welke manier grondstoffen bij hoogbouw het beste ingezameld kunnen worden. Ook is in 2020 de afvalstoffenverordening uit 2015 geactualiseerd.
We werken aan een gezonde, schone lucht met de uitvoering van de maatregelen in het kader van het Schone Lucht Akkoord. De educatie vanuit het CNME kon vanwege corona het afgelopen jaar minder plaatsvinden, maar we zien dat er - juist vanwege de coronapandemie – een opleving is in het gebruik en de waardering van het groen en de natuur in de stad. Om de waarden van stads- en  buurtgroen met elkaar te bepalen stelden we de Groenkaart vast. Ook hebben we een begin gemaakt met het Groencompensatieplan, waarmee we de oppervlakten bomen en groen in de stad willen gaan monitoren. In het kader van de Groene en Klimaatbestendige stad werkten we verder aan het vergroenen en klimaatbestendig herinrichten van de openbare ruimte. Bijvoorbeeld door het vergroenen van schoolpleinen, het doneren van bomen en het aanleggen van kruidenrijke bijen- en vlinderstroken. Klimaatadaptatie pakken we samen op met regionale partners, waarmee we een Regionaal Adaptatieplan opstelden.
Groeiende stad: wonen en ruimtelijke ontwikkeling
Amersfoort is een stad die groeit; onze stad blijft aantrekkelijk om in te wonen, werken en recreëren. O.a. met het Deltaplan Wonen willen we ervoor zorgen dat deze groei in goede banen geleid wordt en pakken we het tekort aan (betaalbare) woningen aan. In 2020 haalden we de doelstelling uit het Deltaplan van 1000 woningen per jaar ruim; er werd samen met corporaties en ontwikkelaars in hoog tempo gebouwd en er kwamen maar liefst 1175 woningen bij in onze stad. Andere belangrijke maatregelen in de aanpak van het woningentekort was het opnemen van middenhuur in de huisvestingsverordening en een verdere ontwikkeling van het programma Wonen en Zorg.
We troffen in 2020 daarnaast de voorbereidingen van de ontwikkeling van diverse gebieden in de stad. Zo werd het masterplan Wagenwerkplaats vastgesteld, zijn de procedures voor de nieuwbouwplannen in het Hoefkwartier gestart, is er begonnen met het bouwen van tijdelijke woningen in De Pionier en kregen de ontwikkelingen op De Lichtenberg steeds meer vorm.
Bij de aanpak van de woonopgave zoeken wij actief de samenwerking met regio, provincie en Rijk. Dat heeft ertoe geleid dat er een woondeal met regio Amersfoort gesloten zal worden en ontvangen we vanuit de woningbouwimpulsgelden financiële steun om de bouw van nieuwe woningen te versnellen. Via de regiodeal werken we samen met de provincie aan een vitale wijkaanpak in het Soesterkwartier en met de regio zijn we begonnen met het opstellen van een regionaal ontwikkelbeeld, waarmee vorm wordt gegeven aan een integrale verstedelijkingsstrategie.
Vooruitlopend op de Omgevingswet is in 2020 de bouwstenennotitie Omgevingsvisie vastgesteld, waarin de beleidsuitgangspunten, de relevante trends en ontwikkelingen, vraagstukken voor de Omgevingsvisie en een voorstel voor de uitwerking van de visie beschreven staan. De ingang van de Omgevingswet is vanwege corona uitgesteld naar 1 januari 2022.
(duurzame) mobiliteit en verbeteren bereikbaarheid
De groei van de stad moet hand in hand gaan met het verbeteren van de bereikbaarheid van Amersfoort. Een groei in woningen en inwoners betekent immers ook een groei in mobiliteit. Om die mobiliteitsgroei op te vangen denken we zorgvuldig na over hoe mobiliteit nu en in de toekomst gefaciliteerd moet worden. Daarvoor werken we allereerst aan het versterken van schone vormen van vervoer. Zo wordt er geïnvesteerd in een beter fietsnetwerk in Amersfoort en in de regio. In 2020 werden daarvoor een realisatieovereenkomst getekend voor de snelfietsroute Amersfoort-Utrecht en een intentieovereenkomst voor de snelfietsroute naar Bunschoten en Hilversum. Ook werden de laatste voorbereidingen getroffen voor de invoering  van de autoluwe binnenstad, waarmee we de binnenstad groener, veiliger en gezonder maken. Er is nieuw beleid voor snellaadpalen gemaakt en er is met de provincie gestart met een waterstofconvenant. We verkennen Mobility as a Service (MaaS) bij inbreidingslocaties in de stad en we maakten een start met een visie op en vergunningenstelsel voor deelmobiliteit. Voor het verbeteren van de bereikbaarheid van onze stad voor auto, fiets en openbaar vervoer stemmen we af en werken we samen met andere overheden en met de regio, bijvoorbeeld als het gaat om de ontsluiting van Amersfoort Vathorst/Bovenduist en het uitvoeren van de projecten uit het programma VERDER. Over de aanpassingen van de infrastructuur rondom de Nieuwe Poort en in Langs Eem en Spoor en de gevolgen daarvan voor het Soesterkwartier is vorig jaar uitvoerig gesproken met bewoners en belanghebbenden. In dialoog wordt nu een gedragen oplossing voor de Nieuwe Poort uitgewerkt.